-
1 щIэкIын
неперех.1) выходить, выйти откуда-л.унэм щIэкIын выходить из дому2) опускаться, опуститься (о внутренних органах)3) терять, потерятьабы лъы куэд щIэкIащ он потерял много крови -
2 зыщIегъэхын
(зыщIрегъэх) перех. гл. 1. заставить, дать кому-л. вынести себя откуда-л./ ЗыщIыпIэ укъыщIахыу зегъэхьын.Унэм зыщIегъэхын ПщыIэм зыщIегъэхын.2. проплыть под чем-л., используя течение воды; дать течению пронести себя под чем-л. (напр. под мостом)/ Псым зыребгъэхьэхыурэ, зыгуэрым и щIагъым щIэкIын.Лъэмыж щIагъым зыщIегъэхын.3. переносное просторечие смыться, убраться, уйти откуда-л. (напр. из комнаты)/ ПсынщIэу щIэкIын, зыщIэгъэбзэхыкIын.ЛIым и пыIэр къищтэри унэм зыщIригъэхащ. Уи хьэпшып тIэкIур зэщIэкъуи, зыщIегъэх мы унэм. Акъ. З.4. переносное отлынивать, уклоняться от чего-л. (напр. от работы)/ Лэжьыгъэм зыпыIудзын, IэхъуэтегъэкIыу зыгуэр лэжьын.ЕджакIуэм еджэным зыщIрегъэх. Лэжьыгъэм зыщIебгъэх хъунукъым. И тхьэусыхэр зэрызэхамыщIыкIым къигъэгубжьа хуэдэ. НатIэхум зыщIригъэхырт. Т. Хь. -
3 щIэгъэкIын
-
4 зэрыщIэлъэфын
(зэрыщIолъэф) неперех. гл. вытащить друг друга откуда-л. ( из помещения)/ Зэрызелъафэу щIэкIын, зыр зым щIилъэфын.Унэм зэрыщIолъэф. -
5 зэрыщIэхун
(зэрыщIоху) неперех. гл. стремительно войти, выскочить откуда-л. вместе/ Зэрызехуэу унэ сыт хуэдэхэм щIэкIын.* ЩIалэхэр {унэм} зэрыщIэхури Мулид лъыхъуахэщ, джахэщ.. АрщхьэкIэ ягъуэтакъым. Япэу лъ. з. -
6 зыбгъупщIрэ
девять-десять раз/ Бгъуэ, пщIэ хуэдизрэ.Унэм зыбгъупщIрэ щIэкIын. ЗыбгъупщIрэ ныбжьэгъум еджэн. -
7 зыщIэдзын
I (зыщIедз) перех. гл. 1. шарахнуться в сторону (от испуга, неожиданности и т. п.)/ Узэджэм, псынщIэ дыдэу лъэныкъуэкIэ зыIудзын (ушынэу, укъащтэу). ТхьэкIумэкIыхьым зыщIедз. Шым зыщыщIидзым, Барэсбий къелъэтэхри уэрам шэдым хэджэрэзащ. Iуащхь.2. просторечие выскочить откуда-л. (напр. из комнаты)/ ПсынщIэу щIэкIын, зыщIегъэхын.Унэм зыщIэдзын.II (зыщIедз) перех. гл. подостлать, подложить под себя что-л./ Узытелъ, узытес хъун зыгуэр уи щIагъым щIэлъхьэн.ПIэщхьагъ зыщIэдзын. -
8 лъагъун
I (елъагъу) перех. гл. 1. видеть, воспринимать зрением что-л./ Нэм къищтэн, къиубыдын, теплъэн.* Жэщым къуаргъхэм къалъэтыхьу хэт игъащIэм илъэгъуа. Нарт.2. повидать многое/ Нэгум щIэкIын, гъэунэхун.* Гугъуехь зымылъэгъуам тыншыгъуэ ищIэркъым. Псыжь. Куэд зыгъащIэ куэд елъагъу. (погов.)Жагъуэу лъагъун см. жагъуэу.ФIыуэ лъагъун см. фIыуэ.{И} хьэтыр лъагъун см. хьэтыр.II устар. возлюбленный/ Зэпылъ, фIыуэ ялъагъу цIыху; щIасэ.* ПщIантIэшхуэм зыщызоплъыхь, си лъагъуныр къыщыхэмыхьэкIэ, сигу и жагъуэу унэм сокIуэж. Къэб. фольк. -
9 щIэжын
I (щIож) неперех. гл. 1. выбежать откуда-л., из-под чего-л./ ЖэрыгъэкIэ зыгуэрым къыщIэкIын.Унэм щIэжын.2. вытечь из чего-л., из под чего-л./ ТкIуаткIуэ гуэр зыгуэрым и щIагъым, лъабжьэм, лъащIэм къыщIэкIын.Шэжыпсыр кхъуейм щIэжын.3. выкатиться из чего-л., из-под чего-л./ Зыгуэр(топ, шэрхъ н. къ.) зыгуэрым и щIагъымкIэ, лъабжьэмкIэ щIэкIын.II (ещIэж) перех. гл. 1. помнить/ Щымыгъупщэжауэ щытын, гум илъын.* СощIэж, Мадинэ и набдзэр МазэщIэм хуэдэу къурашэу, пшэкIухьым хуэдэу щхьэц фIыцIэм напэхум жьауэ трищIэу. Щ. А.2. см. цIыхужын II.III:лъы щIэжын см. лъы. -
10 щIэун
I (щIоу) неперех. гл. 1. см. щIэукIын I. Унэ лъабжьэр щIэуащ.2. обдаваться (паром, дымом - напр. о мясе)/ Бахъэ, Iугъуэ с. ху. зыгуэрым щIихун.Iугъуэ щIэун.3. переносное выветриваться, исчезать (о дыме, паре, шуме)/ Бахъэ, Iугъуэ, макъ с. ху. зыгуэрым (унэм) зэуэ щIэкIын, щIэIукIын. Бахъэр щIоу. Вэржьэр макъыр пэшым щIэуащ.II (щIеу) перех. гл. 1. продеть что-л. (напр. резинку, шнур) во что-л./ Зыгуэр зыгуэрым илъэфын.Хьэфэ щIэуэн.2. навесить, нацепить что-л. на что-л. (напр. ведрана коромысло)/ Зыгуэрым зыгуэр(пхъэхьым пэгун) фIэдзэн.* Пхъэхьыр пэгунхэм щIэун.